آنچه گوينده خبر بايد بداند
مقاله آنچه گوينده خبر بايد بداند در دو بخش تهیه شده است . در این نوشته از سایت استاد فاطمه بهرامی مدرس فن بیان و سخنرانی در کرمان به بخش اول آن می پردازیم. موارد دهگانه که گوینده خبر باید بدانید به شرح زیر است:
- 1- دانش ارتباطي و آشنايي با مهارت هاي ارتباطات
- 2- هيبت و وقار گويندگي
- 3- سوابق مثبت در خبر نگاري و گزارشگري
- 4- احاطه و تسلط بر كار
- 5- بيان
- 6- بداهه گويي
- 7- لباس
- 8- چهره و حالت هاي كلامي
- 9- خواندن خبر
- 10- متن نما يا اتوكيو
حال به تشریح موارد دهگانه فوق میپردازیم:
1- دانش ارتباطي و آشنايي با مهارت هاي ارتباطات
امروزه هر فردي كه بخواهد در راديو و تلويزيون براي مردم و با مردم سخن بگويد،بايد عالي ترين فنون و هنرهاي ارتباطي را بشناسد و آنها را بپذيرد و نهايتاً بكار ببرد.امكان ندارد رسانه هاي الكترونيكي امروز بدون توجه به علم ارتباطات موفق شوند.البته آگاهي و علم به دانش ارتباطي كافي نيست.بايد اين علوم دروني و تبديل به ميل و رغبت ارتباطي شوند.گاهي شخص چيزي مي گويد كه به آن علم دارد اما آن را باور ندارد و قبول نمي كند.
ميل به برقراري ارتباط بايد دروني باشد.بسياري از افراد در كسب عالي ترين مدارك و نيل به عالي ترين مدارج علم ارتباطات موفق مي شوند اما در كاربرد اين علوم موفق نيستند.منظور آشنايي با علم ارتباطات،پذيرش،درك و كاربرد آن علم است.البته گاهي بعضي افراد در عمل،ارتباطي و .برون گرا هستند ودر ارتباطات اجتماعي و رسانه اي موفقند اما به آنچه مي كنند آگاهي ندارند اين حالت نيز مطلوب نيست.گوينده هم بايد به دانش ارتباطات و هم به شيوه كاربرد آن آشنا و علاقه مند باشد مردم به گويندگاني كه در ايجاد ارتباط موفقند علاقه دارند. و آنها را مي پذيرند.دوست دارند خبر را از دهان آنها بشنوند.
بیشتر بدانید : کلمه های ممنوعه برای گویندگان و سخنرانان
اينگونه افراد شخصيت هاي اصلي يك برنامه خبري هستند گوينده اي كه از پشت ميز خبر به دوربين نگاه مي كند اما نمي تواند نگاه خود را از دوربين عبور دهد و مفهوم را به دل و جان و ذهن مخاطب برساند،راه و شيوه و دانش ارتباطات را نمي داند و نمي شناسد.وي فردي است خنثي و بدون تأثير.او همه زحمات عوامل خبري را هدر مي دهد.در بعضي از برنامه هاي خبري،گوينده خبر با ابتدايي ترين شيوه هاي ارتباط رسانه اي با مخاطب آشنا نيست مثلاً هنوز نمي داند زماني كه قصد دارد در آغاز با مخاطب سلام كند بايد مستقيم و باارتباط چشمي سلام كند نه اينكه نيمي از نگاهش پايين و به متن باشد ،در ارتباط كلامي،شروع خوب اعجاز مي كند.البته بايد به شدت از احساساتي شدن .هيجاني سخن گفتن و خنديدن كه از هيبت گوينده مي كاهد،خودداري شود
2- هيبت و وقار گويندگي
گوينده بايد بتواند ضمن اينكه رفتاري دوستانه و انساني با مخاطب برقرار مي كند و به او اميد مي بخشد،وقار و هيبت و جايگاه خبري خود را حفظ كند در يكي از بخش هاي خبري گوينده اي آقا،بعد از سلام و عليكي مصنوعي و كاذب و پرهيجان،گفت:خوب،حالا نوبت هم باشد نوبت خبرهاي … است اين گوينده مهار احساسات را از دست داده بود و تصور مي كرد ارتباطي شاد برقرار كرده است.او نمي دانست كه مخاطب به طور جدي نيازمند شنيدن خبرهاي اوست و از گوينده توقع ندارد او را شاد كند.
در گويندگي خبر،احساسات نبايد حالتي مستقل باشد گوينده بايد بتواند با حالات خود غرور ملي را حفظ كند.زماني كه در حال خواندن خبر موفقيت كشورش در زمينه اي خاص است بايد حالت غرور و اميد با لحن و ظاهر او در آميزد. اما نبايد اين حالت غرور و اميد به حالتي شاد و هيجاني و احساساتي و مستقل از متن تبديل شود چنين اشتباهي در بخش هاي خبري مشاهده شده است (هيبت)يعني حالتي كه گوينده به لحن و چهره و رفتار و سرعت بيان خود مي بخشد تابتواند اهميت خبر را آنطور كه هست بنماياند. (هيبت) با خشك نشستن و آمرانه خواندن متفاوت است
3- سوابق مثبت در خبر نگاري و گزارشگري
گويندگاني كه سلسله مراتب خبرنگاري و گزارشگري را مرحله به مرحله طي كرده و به درك درست و عميقي از كار خبري و تهيه خبر و شناخت آن رسيده باشند،زماني كه در استوديو .حاضر مي شوند،احاطه بيشتري بر كار خود دارندگويندگي خبر،مرحله اي از مراحل پيوسته تهيه خبر از آغاز شكل گيري تا پايان پخش آن است گويندگان بزرگ شبكه هاي جهاني خبر،ضمن اينكه در استوديو هستند،در تهيه گزارش ها و مصاحبه ها فعاليت دارند.
هر قدر فعاليت گوينده خبر محدودتر باشد،ارتباط او با پيكره خبر ضعيف تر و قدرت اعتبار سازي او كمتر خواهد بود نبايد بيننده حس كند كه گوينده خبر در ساعتي مشخص مي آيد و بعد از خواندن خبر به سراغ كار و زندگي خودش مي رود و ارتباط عميق با محيط كار خودش ندارد ملاحظه كرده ايم گويندگاني كه درباره پيش بيني وضع هوا سخن مي گويند، چون ارتباط،معنادار و عميقي با محيط اداره هواشناسي خود دارند و كارشناس مرتبط با كار خود هستند كلامشان معتبر تر و اثر آن بيشتر است.اين خود به سبب نوع ارتباطي است كه آن گوينده با محتوا و تهيه خبر هواشناسي دارد بنابراين هر چه درگيري گوينده خبر با فعاليتها و تهيه خبر بيشتر باشد،اعتبار بيشتري دربين مردم دارد.
4- احاطه و تسلط بر كار
برخي از گويندگان هنگام خواندن خبر،به گونه اي رفتار مي كنند كه گويي محتواي متن خبر سفارش خود آنها بوده است.به همين سبب در انتقال مفاهيم خبر به مخاطب بسيار مسلط هستند .رفتاري دوستانه و گاهي جدي همراه با عواملي چون ظاهر،لباس مناسب،سنجنسيت، رفتارهاي غير كلامي و مهارت استفاده از صدا،نمادي از احاطه گوينده در اداره .وظيفه اش است
5- بيان
بيان به سلامت مجموعه اندام گفتاري فرد اطلاق مي شود.تربيت اندام گفتاري و مهارت .استفاده كامل از آنها نشانه داشتن بيان خوب است تنفس درست و كامل آغاز كار است .اگر گوينده از نفس خود به خوبي استفاده نكند،از ظرفيت سينه خود براي تقويت صدا آگاه نباشد و هنگام خواندن خبر نفس نفس بزند،مخاطب رادچارتشنج مي كند.صداي نفس كشيدن گوينده نبايد شنيده شود.نفس گوينده نبايد در وسط جمله قطع شود.مخاطب نبايد متوجه دم و بازدم گوينده شود تنفس آرام و كامل نشانه تسلط گوينده بر حالت روحي اوست.
مخاطب از شيوه نفس كشيدن گوينده متوجه حالات روحي و احياناً ترس و اضطراب وي مي شود صاف نشستن،تمرين هاي پيوسته براي يادگيري دم و بازدم كامل و خروج تدريجي هوا از سينه هنگام بازدم،خواندن بندها و پاراگراف هاي متن هاي خبري با يك بازدم كامل،گوينده رادر داشتن بياني خوب كمك مي كند همچنين مي توان با ضبط صدا به شيوه نفس كشيدن خود پي برد.شنيدن صداي ضبط شده بسيلري از قوت ها را آشكار مي كند
6- بداهه گويي
گاهي گوينده خبر براي معرفي خبر يا آماده سازي مخاطب از متن مكتوب جدا مي شود و .لحظاتي با مخاطب سخن مي گويد كلمات و جملاتي كه او در اين لحظات به كار مي برد، بر گرفته از سواد و دانش زباني اوست.آنچه او در برابر دوربين مي گويد در متن نيست و برايش ننوشته اند اما لازم است بگويد او بايد براي چنين مواقعي از مهارتي ويژه در گفتار برخوردار باشد.اين مهارت را بداهه گويي مي نامند بداهه گويي يعني هنر پروراندن مفهومي كه گاهي به طور ناگهاني گوينده را در دام مي اندازد.
تا زماني كه گوينده متن مي خواند مصونيت نسبي دارد اما به محض خارج شدن از متن و گفتن جملاتي تكميلي،آسيب پذير مي شود گويندگان براي خروج از اينگونه لحظات كه اعتبار آنها را تهديد مي كنند،بايد آمادگي داشته باشند گويندگان براي تقويت اين مهارت بايد اهل مطالعه مستمر و جامع باشند.بايد گنجينه واژگان خود را تقويت كنند.
این نوشته ادامه دارد…
