راه های خوب صحبت کردن
۸۵ درصد از زندگی ما را ارتباطات تشکیل داده است. به مجموعه مهارتهایی که به ما اجازه میدهند تا با دیگران ارتباط برقرار کنیم، مهارتهای اجتماعی میگویند. پس برای این که با فردی ارتباط برقرار کنیم باید یاد بگیریم که چگونه خوب صحبت کنیم. امروزه که دنیای رقابتها و تخصصهاست، قرار گرفتن در موقعیتهای کاری و نحوه برخورد با آن ها اهمیت ویژهای پیدا کرده است. حتی کسی هم که بهترین تخصص را داشته و سالیان سال در یکی از بالاترین پستهای شغلی مشغول به کار است، نمیتواند ادعا کند که دیگر نیازی به یادگیری فن بیان و مذاکره و سخنرانی برای پیشنهادهای شغلی گوناگون ندارد.
فن بیان چیست؟می توانیم توانایی صحبت کردن را فن بیان بنامیم. فن بیان خوب یک مهارت است که با تمرین و ممارست می توانید از آن برخوردار شوید. فن بیان، در حقیقت انتخاب رویکرد ما برای برقراری ارتباط با دیگران است. بر همین اساس ما با افراد مختلف یکسان صحبت نمی کنیم.
صحبت من با یک کودک ۵ ساله آیا می تواند با صحبت من با یک فرد سالخورده یکسان باشد؟
آیا کلماتی که من هنگام صحبت کردن با یک همکار استفاده می کنم با واژه هایی که در صحبت با مدیر بانک یا یک شخص با جایگاه بالاتربه کار می برم، یکسان است؟
اما یک مثال: فرض کنیم من قرار است یک دوره جدید و متفاوت را برگزار کنم و با ذوق و شوق دوست دارم با همه راجع به آن صحبت کنم.
چگونه خوب صحبت کنیمزمانی که در مورد دوره مذکور با بهترین همکارم صحبت میکنم، دربارهی دوره با جزئیات و آب و تاب حرف میزنم، هر کاری که انجام داده ام مفصل برای او تعریف میکنم.
چگونه خوب صحبت کنیمزمانی که در مورد آن با مادرم صحبت میکنم، آیا به نظر شما درباره جزئیات با آبوتاب حرف بزنم یا نیازی نیست؟
فن بیانزمانی که با مخاطبین دوره صحبت می کنم آیا نیاز به دادن همه اطلاعات هست یا خیر؟ پس صحبت ما در موقعیت های مختلف متفاوت خواهد بود.
عوامل تأثیرگذار در فن بیان
- نویسنده، مؤلف، سخنران یا گوینده که با عنوان ریتور (rhetor) شناخته میشود؛
- مخاطب
- موضوع بحث
- هدف گفتگو
- همچنین زمینه و فرهنگی که یک بحث در قالب آن شکل میگیرد.
باید توجه کنیم که فن بیان مختص به یک قشر یا افرادی با یک جایگاه اجتماعی خاص نیست. گاهی افراد این تصور اشتباه را دارند که فن بیان خوب فقط به کار یک سخنران یا یک گوینده می خورد. یا این که یادگیری فن بیان برای یک سن خاص مناسب است. این تصور کاملا غلط است.
کاربرد فن بیان
- در حین سخنرانی
- هنگام صحبت در جلسات رسمی
- زمان مشاوره دادن
- صحبت یک وکیل یا قاضی و…
- صحبت کردن یک کارمند با مشتری یا با مدیر خود
- صحبت کردن یک معلم یا استاد دانشگاه
- صحبت کردن یک گوینده یا مجری
نقش گوش دادن در فن بیان
برای داشتن فن بیان خوب باید دارای «گوش خوب» بود. مفهوم داشتن گوش خوب آن است که باید به شنیدن – و درست شنیدن – صدای خود و دیگران و صداهای اطرافمان دقت کنیم. یک نکته مهم در این زمینه الگو برداری است. اول از خودتان بپرسید چه کسانی خوب صحبت می کنند. آن ها را به عنوان الگو قرار دهیم و به نحوه صحبت کردنشان توجه کنیم.
رابطه بین اعتماد به نفس و خوب صحبت کردن چیست ؟
برای فن بیان خوب داشتن و روان صحبت کردن با دیگران، سعی کنید اعتماد به نفس خو د را بالا ببرید که لازمه آن، تسلط داشتن بر موضوع سخن است. در واقع باید این اهرم را در اختیار داشته باشید و بعد از آن در برابر هر ذهنیتی که به شما ناتوانی را القا می کند ایستادگی کرده و بلکه خو د را کاملاً مسلط و توانا بشمارید و همین ویژگی ها را به خود تلقین کنید و با خود بگوئید من توانا، قادر، مسلط بر خود، سخنرانی ماهر و زبر دست هستم و تحت تأثیر جو و محیط و ایرادات دیگران و حتی مزاحمت های شنوندگان قرار نمی گیرم.
چگونه خوب صحبت کنیم و انسان موثری باشیم؟
- زیاد مطالعه کنید تا با واژه ها و کلمات و جمله بندی های مختلف بیشتر آشنا شده و هنگام نیاز از آن استفاده کنید و سطح قدرت و توان خو د را بالا ببرید.
- با دوستان و نزدیکان سر سخن را باز کنید و درباره یکی از موضوعات روز و عمومی صحبت کنید و یا درباره نقطه نظرات دیگران فعال برخورد کنید و اظهار نظر کنید تا با روش و روحیه مواجهه با دیگران آشنا شوید و بیان تان روان تر شود.
- سعی کنید در کلاس درس درباره یکی از موضوعات رشته تحصیلی و مواد درسی خود، مطالعه بیشتری انجام داده و در قالب کنفرانس و یا سوال و جواب، مطالب گردآوری شده را به دیگر دانشجویان منتقل کنید.
- زیاد مطالعه کنید تا با واژه ها و کلمات و جمله بندی های مختلف بیشتر آشنا شده و هنگام نیاز از آن استفاده کنید و سطح قدرت و توان خو د را بالا ببرید.
- با دوستان و نزدیکان سر سخن را باز کنید و درباره یکی از موضوعات روز و عمومی صحبت کنید و یا درباره نقطه نظرات دیگران فعال برخورد کنید و اظهار نظر کنید تا با روش و روحیه مواجهه با دیگران آشنا شوید و بیان تان روان تر شود.
- سعی کنید در کلاس درس درباره یکی از موضوعات رشته تحصیلی و مواد درسی خود، مطالعه بیشتری انجام داده و در قالب کنفرانس و یا سوال و جواب، مطالب گردآوری شده را به دیگر دانشجویان منتقل کنید.
- کتاب هایی که درباره سخن و سخنوری و فن ایراد سخنرانی، نوشته شده است مطالعه کنید. مانند ” آیین سخنرانی، دیل کارنگی ”
- به صحبت های دیگران توجه کنید، لحن شان، ریتم و.. ببینید رمز عالی بودن فن بیان چیست؟
- ایده یا صحبتتان را به یک بچه توضیح دهید. تا جای ممکن با عباراتی ساده ایدهی کسبوکارتان را به مخاطبتان منتقل کنید.
بچهها تجربهی کمتری دارند، بنابراین نیاز است که ایدههایتان را ساده کنید. در واقع لازم است، حتما قبل از اینکه این تمرین را انجام دهید، از به کار بردن اصطلاحات سخت بپرهیزید. بله، اگرچه شما ایدههایتان را سادهتر کردهاید، بازهم ایدهای دارید که معقول است.
با این تمرین، میتوانید بهراحتی از عبارتهای ساده و کوتاه در صحبتهایتان استفاده کنید.
- برای بهبود فن بیان تان خوب است که همیشه فن بیان خود را با گفتهها و عبارات مشابه تمرین نکنید. چون خشک به نظر می آئید. کلمات و عبارات مختلفی به کار ببرید و برداشتهای جدید و طبیعی تر از گفتههای خودتان داشته باشید.
- لحن، بسیار در بحث فن بیان مهم است. افراد مختلف با سرعتهای متفاوتی صحبت میکنند. اما شاید متوجه شده باشید که وقتی آهستهتر صحبت میکنید، بهتر از زمانی که تند صحبت میکنید. در واقع این طوری صحبتهایتان شنیده میشود. ولی در کل پیشنهادم به شما برای بهبود بیان تان این است که با سرعتهای مختلف صحبت کنید. به صدای خودتان گوش کنید و چند ریتم مختلف را با هم مقایسه کنید و ببینید که در کدام حالت تاًثیر کلامتان بیشتر است .
مطالب پیشنهادی:
راه داشتن صدای خوب
کنترل ترس از سخنرانی
تمرینات برای بهتر شدن فن بیان