در این مقاله از خانم فاطمه بهرامی مدرس فن بیان و سخنرانی می خواهیم مطلبی راجع به نقش مهارت های غیر کلامی در داشتن کلام تاثیر گذار برای شما دوستان عزیز ارائه بدهیم در صورت مفید بودن این مطلب ان را به اشتراک بگذارید.
نقش مهارت های غیر کلامی در داشتن کلام تاثیر گذار
وقتی شروع به نوشتن عنوان این مقاله کردم به یاد یکی از هنر جویانم که در دوره 21 روزه فن بیان وسخنوری ام شرکت کرده بود افتادم ایشان مهندس عمران و در کارش بسیار موفق و حرفه ای بود اما در زندگی شخصی اش نتوانسته بود موفق باشد.
جلسه سوم بعداز اتمام کلاس اومد پیشم و گفتند که یک مطلبی هست میخواستم ببینم شما می تونید کمکم کنید؟
بعداز کلی صحبت کردن متوجه شدم همسر ایشون با اینکه خوب حرف میزند اما در مهارتهای غیر کلامی مشکل دارند و فهمیدم این همون مشکلی است که با دخترم که پنج سالش بود داشتم و دخترم فکر میکرد من حرفاشو گوش نمیدم بهش اهمیت نمیدم و به مامانم گفته بود احساس میکنم مامانم من را دوست ندارد . چون مهارتهای غیر کلامی از اهمیت ویژه ای برخوردارهستند و در تمام مراحل زندگی مان کاربرد دارند و باعث می شود که در مذاکرات عاطفی و در مذاکرات تجاری موفق باشیم. پس تصمیم گرفتم در مورد مهارت های غیر کلامی برای علاقه مندان در حوزه فن بیان و سخنوری نکاتی را بنویسم .
نتیجه تحقیق پروفسور محرابیان این بود که در انتقال پیام کلمات تنها 7درصد و لحن 38 درصد و زبان بدن 55 درصد نقش دارند .
پس می بینید که مهارت های غیر کلامی (زبان بدن) نقش بسیار مهمی در انتقال پیام ما به مخاطب دارد.
مهارت های غیر کلامی
الف) ارتباط چشمی:
اولین و مهم ترین مهارت غیر کلامی ارتباط چشمی است.
حالا سوالی که مطرح می شود این است ما که ارتباط چشمی داریم پس چرا کلام مون تاثیر گذار نیست؟
باید یک واقعیتی رو بگویم، ارتباط چشمی ما صحیح نیست.
قبل ازاینکه ما شروع به حرف زدن کنیم باید به چشم های مخاطب مون نگاه کنیم یا اگر کسی می خواهد با ما حرف بزند ما باید دست از کاری که داریم انجام می دهیم برداریم و به چشم های طرف مقابل نگاه کنیم اینکار باعث می شود که ناخوداگاه مخاطب حس خوبی داشته باشد چون احساس می کند ما داریم بهشون اهمیت می دهیم و چون برامون مهمه داریم به صحبت هایش گوش می دهیم.
حالا تصور کنید عکس این قضیه اتفاق بیافتد اون موقع چه می شود؟
تصور کنید کسی در حال صحبت کردن با ماست اما ما مشغول کاری هستیم مثلا او آقای مهندس که در ابتدای مقاله ام در موردش صحبت کردم ایشون به این موضوع اشاره کردند می گفتند وقتی همسرم در حال آشپزی یا وقتی که گوشی دست شون هست صحبت می کنم احساس می کنم به حرفای من گوش نمی کند دیگه من مثل سابق براش مهم و ارزشمند نیستم .وقتی به همسرم می گویم چرا به حرفای من گوش نمی دهید در جوابم می گوید شما بگو من به تو گوش می کنم اما در حالیکه نگاهش جای دیگه و سرگرم کاری است که دارد انجام می دهد.
برای اینکه اهمیت مهارت های غیر کلامی را متوجه بشوید یک مثال ساده براتون می زنم خواهرم یک پسر پنج ماهه دارد وقتی به چشمان پسرش نگاه کنم وباهاش حرف بزنم بهم لبخند میزنه اما اگر من به چشمانش نگاه نکنم وباهاش حرف بزنم دیگر به من نمی خندد یعنی عکس العملی نشان نمی دهد.وقتی بچه پنج ماهه متوجه می شود که ارتباط چشمی یعنی توجه پس چرا ما از این توجه در روابط مان استفاده نکنیم .
استاد عزیزم آقای مهدی صادقلو وقتی در مورد ارتباط چشمی که یکی ازمهارت های غیر کلامی است صحبت می کردند یک جمله عالی رو همیشه تکرار می کردند و آن این بود: وقتی داریم صحبت می کنیم پیام ما دقیقا به جایی منتقل می شود که نگاه ما آن را هدایت می کند پس وقتی که ما داریم با کسی صحبت می کنیم اگه می خواهیم پیام ما را مخاطب مون دریافت کندباید ارتباط چشمی داشته باشیم.
پس تا اینجا متوجه شدید که یکی از عوامل اصلی طلاق های عاطفی که متاسفانه کم هم نیستند ندانستن در مورد مهارتهای غیرکلامی از جمله نداشتن ارتباط چشمی موثر است و این موضوع در موفق نبودن در مذاکرات تجاری هم نقش مهمی دارد.چون آدم ها نیاز دارند به شنیده شدن ویکی از فاکتورهای جذابیت، شنونده خوب بودن است. حضرت علی (ع) می فرمایند: خوب شنیدن را بیاموز آن گونه که خوب گفتن را می آموزی. پس یکی از دلایل شنونده خوب بودن همین ارتباط چشمی است چون حال دل مخاطب را خوب می کند چون وقتی ارتباط چشمی موثری با مخاطب برقرار می کنیم در مغز مخاطب ما اتفاق عجیبی رخ می دهد هورمون شادی آور ترشح می شود و این هورمون سبب می شود حال دل مخاطب خوب شود ودرنتیجه ناخوداگاه مخاطب از ما خوشش میاد چون بهش توجه کردیم بنابراین شنونده خوب بودن این مزیت را دارد که باعث جذابیت و محبوبیت ما می شود .
در یک کتابی یک جمله جالب در مورد ارتباط چشمی خواندم: در قرن 21 ما آی پد داریم آی فون داریم اما آی کانتکت (ارتباط چشمی) نداریم.
انواع ارتباط چشمی
البته قابل ذکر است که ما سه نوع ارتباط چشمی داریم:
1-ارتباط چشمی اجتماعی
2-ارتباط چشمی صمیمانه
3-ارتباط چشمی تجاری
ارتباط چشمی اجتماعی:
فقط باید یک موضوع مهمی را مد نظر داشت و آن این است منظور از ارتباط چشمی، ارتباط چشمی خیره کننده و آزار دهنده نیست .
شاید این سوال پیش بیاد که من تا حالا ارتباط چشمی با کسی برقرار نکردم و برام سخته باید چکار کنم تا بتونم اینکارو انجام بدم ؟
پیشنهاد من به شما این است که همین الان بلند شو برو جلوی آینه بایست شروع به صحبت با خودت کن ولی در حین صحبت کردن به چشم هایت نگاه کن بعد تصمیم بگیرید که از حالا به بعد با اعضای خانواده خواستید صحبت کنید به چشمان آن ها نگاه کنید تا بتوانید همیشه از این کانال خوب ارتباطی درداشتن یک ارتباط پایدار بهره مند باشید و به نحو احسنت استفاده کنید.
ب) لبخند زدن در حین صحبت یا سخنرانی:
دومین مهارت لبخند زدن در حین صحبت یا سخنرانی است، شنیدین که میگن ( پول پول میاره یا غم غم میاره ) باید عرض کنم که لبخند هم لبخند میاره، چطوره؟
آقا هومن پنج ماهه که در مقاله اول در موردش توضیح دادم را که یادتون هست
اگه من تو چشمانش نگاه کنم و با لبخند باهاش حرف بزنم او هم همین واکنش نسبت به من نشان می دهد حالا متوجه شدید که چرا می گویم لبخند لبخند میاره وقتی با مخاطب یا مخاطبان تان صحبت می کنید با لبخند به آنها نگاه کنید و حرف بزنید ضمنا این عامل باعث می شود در نظر مخاطب یک شخص کاریزما و جذابی به نظر بیایید در نتیجه به صحبت های شما گوش می دهند. لبخند حین صحبت یا سخنرانی کردن به ما اعتبار می بخشد چون نشان دهنده اعتماد به نفس سخنران است .
ج) یک شنونده خوب باشیم:
مهارت سوم شنونده خوب بودن است که ارتباط مستقیم با دو مهارت قبلی دارد پس برای اینکه شنونده خوبی باشیم باید ارتباط چشمی داشته باشیم. حضرت علی (ع) می فرمایند: خوب شنیدن را بیاموز آنگونه که خوب گفتن را می آموزی.
پس از تاثیر اعجاز انگیز شنونده خوب بودن در داشتن یک کلام تاثر گزارغافل نشوید.
مهارت چهارم که بسیار تا بسیار مهم است استفاده درست و به جا از دست هایمان در حین سخنرانی است چرا که دستها باید کلماتی که ما می گوییم را پشتیبانی کند باید از طریق دست هایمان وقتی که داریم صحبت می کنیم تصویر سازی کنیم چون مغز ما به گونه ای است که تصویر را دوست دارد با تصویر سازی است که انتقال پیام به مخاطب بهتر صورت می گیرد مثلا میخواهیم بگوییم شخصی قدش بلند است با دستانمان بلند قد بودن را نشان بدهیم. اگر از دست ها حین سخنرانی استفاده نکنید و دست ها موازی بدن باشند شما در نظر مخاطبین فردی جدی، غیر عادی به نظر می رسید و باعث می شود که حضار به صحبت های شما گوش ندهند.
دست ها در سه ناحیه قرار می گیرند :
1. ناحیه ناهنجار
2. ناحیه حقیقت
3. ناحیه شور
1. ناحیه ناهنجار: وقتی که دست ها ها آویزان هستند و ناحیه خطرناکی است برای سخنران
2. ناحیه حقیقت: که بهترین ناحیه است برای سخنران در این ناحیه مخاطب با سخنران ارتباط برقرار می کند.
3. ناحیه شور: ناحیه ای است که سخنران برای کفتن جملات با هیجان استفاده می شود.
برای پس برای داشتن یک کلام تاثیرگزار حتما از زبان بدن استفاده کنید و سپس تاثیر شگفت انگیز آن را در درک پیام توسط مخاطب و داشتن یک ارتباط موثر و پایدار با دیگران را خواهید دید.
زبان بدن
متوجه شدید که ما دو نوع زبان بدن داریم :
الف) زبان بدن بسته
ب) زبان بدن باز یا گشوده
در زبان بدن بسته در هنگام صحبت یا سخنرانی دستها را در هم قفل می کنند و دست بسته می ایستد و سخنرانی می کنند. و این باعث می شود مخاطبین ارتباط نگیرند و به صحبت های سخنران گوش ندهند. پس برای برقراری یک ارتباط در حین صحبت کردن از زبان بدن فعال(زبان بدن باز یا گشوده) که بهترین زبان بدن است استفاده کنید.چون در این حالت دستها از بدن کمی فاصله دارند وناخوداگاه مخاطب این پیام را درک می کنداز صحبت کردن با شما خیلی خوشحال هستم. برای فعال کردن زبان بدن راههای زیادی است اما یک راهکارکه در این مقاله ذکر می کنم این است که با افراد خانواده پانتومیم بازی کنید .
پوشش سخنرانی
نکته بعدی که جزو مهارت های غیر کلامی محسوب می شود و اهمیت زیادی دارد پوشش سخنران است. پوشش سخنران با شناخت مخاطب رابطه بسیار عمیقی دارد. به عنوان مثال اگر مخاطبین مدیران ارشد سازمانها باشند باید لباس رسمی پوشید.اما اگر مخاطبین نوجوانان هستند لباس غیر رسمی هم می توانید بپوشید.
همه مواردی که در مقاله قبلی و این مقاله ذکر شد جزو علوم ارتباطات هستند. با دانستن علم ارتباط با انسانها و اصولی که بیان می کند به این نتیجه می رسیم که بخش زیادی از این علم در ارتباطات ما وجود ندارد.چون که ما فکر می کنیم که ارتباط با سلام کردن شکل می گیرد در صورتیکه نقش مهارتهای غیر کلامی خیلی بیشتر و مهمترهستند در داشتن یک ارتباط پایدار و موثر امیدوارم ازین نکات در بهبود روابط تان استفاده کنید.
