وقتی شایان مُرد، مادرش به همه گفت که شایان مُرده است و آن وقت بود که همه فهمیدند شایان مُرده است.
حالا متن بالا را دوباره ولی با ترکیب کلمات زیر بخوانید و به واژگانی که با رنگ قرمز و بنفش مشخص شده دقت کنید:
وقتی شایان مُرد، مادرش به همه گفت که پسرش از دنیا رفته است و آن وقت بود که همه فهمیدند تنها پسر خانواده عزیزی دیگر در این دنیا نیست.
حتماً شما هم متوجه شده اید که به رغم مشترک بودن مفهوم هر دو جمله، نوع نگارش و بیان این مفهوم مشترک متفاوت بوده و جمله دوم بسیار زیباتر و گوش نوازتر می باشد.
حتما این نمونه کلیشه ای را هم در ابتدای صحبت خیلی از گویندگان، مجریان، مسئولان و حتی مردم عادی بارها شنیده اید. معمولاً هر کسی که می خواهد در جمعی صحبت و یا سخنرانی کند، کلام خود را بعد از بسم الله الرحمن الرحیم با این عبارت آغاز می کند:
«با عرض سلام و ادب و احترام؛»
شاید شما هم از این جمله برای شروع سخنان خود استفاده می کنید! ولی قطعاً تأیید می نمایید که این عبارت دم دستی، برای هیچ کسی جذابیت خاصی نداشته و تنها رفع مسئولیت در خصوص لزوم سلام کردن در ابتدای کلام می باشد. عکس العمل دیگران هم در بهترین حالت این است که با خود می گویند: “خب مثل اینکه سخنرانی شروع شد یا اینکه ظاهراً فلانی می خواهد یک حرفی بزند!”
برای اینکه مخاطب به کلام شما توجه کند، باید این حس را در او ایجاد کنید که کلام شما، بیانی متفاوت از دیگران دارد. درست مانند مثال شایان که در بالا به آن اشاره کردیم، اگر به جای اینکه بگویید “با عرض سلام و ادب و احترام”، فقط چند کلمه ساده به همراه چند جابجایی در آن اعمال کنید، تنوع در کلام شما ایجاد خواهد شد و سلام و علیک شما رنگ و بویی متفاوت خواهد گرفت.
گلواژه زیبای سلام را به همراه مراتب ادب و احترام تقدیم حضور صمیمی شما می کنم.
پس در پاسخ به این سوال که چگونه سخنرانی جذاب داشته باشیم فهمیدیم که باید در انتخاب کلمه ها و عبارت هایمان، خودآگاهی داشته باشید؛ در غیر این صورت به سادگی در دام لغات و عبارت های تکراری خواهید افتاد و جذابیت و گیرایی سخن شما کم خواهد شد. پس در اولین گام، کلمه های خود را با آگاهی به استخدام خود درآورید و برای هر بخش مهمی از سخنان خود (مثل سلام و علیک یا…) از قبل برنامه ریزی کنید. لازم نیست حتماً تمامی جمله ها را خودتان خلق کرده باشید. می توانید از سخنان دیگران وام بگیرید و کلمه های زیبایی که در بین صحبت دوستان یا سخنرانان می شنوید را در سخنان خود استفاده کنید.
ایجاد ترکیب واژه های متنوع و استفاده از آن ها، به طور حتم کلام شما را زیباتر، وزین تر و جذاب تر خواهد کرد. برای رسیدن به مهارت ساخت ترکیب واژه ها و تنوع کلامی راه ها و تمرین های بسیاری وجود دارد؛