گاهی در برخورد با برخی افراد متوجه میشویم که آنها با سبک خاصی صحبت میکنند و بیان آنها با گفتار روزمره متفاوت است. این افراد که البته از سطح مطالعه و دانش بالایی نیز برخوردارند، اصطلاحا بصورت لفظ قلم صحبت میکنند و در کلام خود از عبارات، واژه ها و اصطلاحات فاخر استفاده میکنند. در این مقاله سایت استاد فاطمه بهرامی مدرس فن بیان و سخنرانی در کرمان به بررسی تمرین هایی برای لفظ قلم صحبت کردن خواهیم پرداخت.
لفظ قلم در واقع به معنای سبک قلم صحبت کردن است. درواقع یعنی گفتار بصورت نوشتار. به عبارت دیگر لفظ قلم صحبت کردن بمعنای استفاده از واژگان و کلمات درست و از روی ادب بجای کلمات سطحی و پیش پا افتاده است. این نوع صحبت کردن به معنای کتابی و آکادمیک صحبت کردن هم میباشد و طبیعی است که در هر زمان و مکانی کاربرد ندارد. مثلا با اعضای خانواده و دوستان صمیمی خود در جمعهای خانوادگی، بسیار عادی و صمیمانه صحبت میکنیم ولی اگر بخواهیم در جمعهای رسمی با همین افراد صحبت کنیم باید از الفاظ سنگین و به اصطلاح رسمی تر استفاده کنیم. در واقع موقعیت، در لفظ قلم صحبت کردن بسیار تعیین کننده است.
البته شخصیت واقعی خود ما و طرف مقابل نیز در این موضوع نقشی اساسی را ایفا میکند. در واقع اگر بخواهیم در جمعی از خود واقعیمان دور شده و به اصطلاح نقش بازی کنیم مخاطب باهوش بلافاصله متوجه شده و این مهم در ادامه، کار ما را برای برقراری ارتباط موثر با مشکلات اساسی مواجه خواهد ساخت.
البته باید در نظر داشته باشیم که رفتار و حرکات، یا در واقع زبان بدن ما نیز باید با نوع گویش ما همخوانی داشته باشد. یعنی همانگونه که از کلمات وزین و مودبانه استفاده میکنیم میبایست رفتار مناسبی نیز از خود نشان دهیم. برای مثال اگر ما بخواهیم چیزی را به فردی بدهیم علاوه بر اینکه باید از عبارات مودبانه ای مثل “بفرمایید” یا “تقدیم به شما” استفاده کنیم باید در عمل نیز ادب را رعایت کنیم یعنی آن شی ء را با دو دست بطرف مقابل تقدیم کنیم نه اینکه آن را به سمت مقابل پرتاب کنیم. ضمن اینکه در بیان همین عبارات مودبانه باید موارد مهم دیگری را نیز مدنظر قرار دهیم. یعنی ضمن حفظ تماس چشمی، از لحن مناسب نیز زمان نامناسب استفاده کنیممتفاوتی داشته و احترام بیشتری برایشان قائل شوند.
هرگز از بکار بردن کلمات و عبارات فاخر نباید خجالت بکشیم. ممکن است دیگران پس از شنیدن این حرفها عکس العمل مناسبی از خود نشان ندهند یا سعی کنند ما را مسخره کنند. این افراد چون در بیان کلمات فاخر ناتوان هستند سعی میکنند فرار رو به جلو را انتخاب کنند. اصلا این موضوع را جدی نگیرید.
برای لفظ قلم صحبت کردن باید ابتدا خوب بشنویم. به صحبتهای دیگران توجه کنیم و عبارات وزین و ارزشمند را انتخاب کرده، معنای آن را درک کنیم و در کلام خود از آنها استفاده کنیم. ساده و روان صحبت کنیم. لفظ قلم صحبت کردن به معنای با دشواری سخن گفتن نیست. بلکه ما باید عبارات و واژگان فاخر را به راحتترین و روان ترین حالت ممکن ادا کنیم.
همین که از کلمات پرطمطراق استفاده کنیم کافی نیست. بلکه باید معنای آنها را نیز بدانیم. اگر واژه ارزشمندی را در جایی نامناسب بکار ببریم نه تنها ارزش آن واژه را از بین میبریم بلکه در انتقال پیام اصلی به مخاطب نیز ناموفق بوده و علاوه بر آن وجاهت و تشخص خود را زیر سوال میبریم.
برای لفظ قلم صحبت کردن باید بتوانیم واژگان بسیاری را در ذهن خود بازنمایی و بازخوانی کنیم. این امر مستلزم آشنایی ما با منبع غنی از کلمات و عبارات میباشد. پس تا زمانیکه نتوانیم از دایره واژگان وسیع استفاده کنیم هرگز در لفظ قلم صحبت کردن به موفقیتی دست نخواهیم یافت.
اگر زیاد حرف بزنیم ، حوصله مخاطب سررفته و توجه خود را نسبت به سخنان ما از دست خواهد داد. پس باید بدانیم که لفظ قلم صحبت کردن بمعنای پرحرفی و زیاد صحبت کردن نیست. بلکه باید با استفاده از عبارات فاخر در کمترین زمان ممکن، پیام خود را به مخاطب انتقال دهیم. “کم گوی و گزیده گوی”
غرور و خودستایی کردن بطور کلی رفتاری نامناسب و منفی محسوب میشود. اگر اینطور فکر کنیم که چون از بیان شیوا و روان برخورداریم میتوانیم با تکبر و غرور با دیگران رفتار کنیم سخت در اشتباهیم. این مزیت دلیلی بر برتری ما بر دیگران نیست بلکه ما باید با رفتار و منش خود، تفاوت ایجاد کنیم.
برای لفظ قلم صحبت کردن باید معادل کلمات عادی و پیش پا افتاده را بدانیم و در کلام خود از آنها استفاده کنیم. مثلا به جای کلمه عادی “قشنگ” از عباراتی همچون “دل انگیز” ، “چشم نواز” یا “مسحورکننده” استفاده کنیم.
صفحه اینستاگرام استاد فاطمه بهرامی مدرس فن بیان و سخنرانی در کرمان
کلمات نادرست و پیش پا افتاده را معادل سازی کنیم و در گفتار خود از آن استفاده کنیم. یکی از این کارها حذف تک کلمات منفی مثل خسته نباشید، دست شما درد نکند و معادل سازی آنها با عباراتی مثل سپاس از لطف شما، ممنون از محبت شما و …. است.
یکی از مهمترین عوامل توانمند شدن در این حوزه، افزایش هوش کلامی است. پس از کسب اطلاعات و انجام تمرینات لازم سعی کنید صدای خود را در فواصل زمانی ضبط کنید و پیشرفت خود را مورد ارزیابی قرارداده و در طراحی تمرینات بعدی از آن کمک بگیرید.
ترفندهای ترغیب افراد به شنیدن صحبت هایمان